Министр образования и молодёжной политики ЧР Юрий Исаев встретился с чувашскими активистами и ответил на вопросы председателя Центрального совета чувашских старейшин (ЦСЧС) Виталия Станьяла о преподавании и использовании государственного чувашского языка.
Во встрече также участвовали народный поэт Чувашии Валери Тургай, вице-президент Чувашского национального конгресса (ЧНК) Тимӗр (Владимир) Тяпкин и главный редактор Чувашского народного сайта Аҫтахар (Николай) Плотников.
Далее...
Иван Егоровӑн виҫӗ кӗнекеллӗ «Ҫут тӗнче» романӗ 2004 ҫултах пичетленнӗ-мӗн, анчах эпӗ ӑна халӗ тин тытса вулама пултартӑм. Вуларӑм та, хамӑн шухӑша ҫырсах хурас терӗм.
Иван Егоров (Пурис Иванӗ, 1943 ҫ.ҫ. ячӗ чӑваш литературине Сениэль ячӗпе пӗрле кӗрсе юлчӗ. Михаил Сениэль (1940-2014) поэт — унӑн пиччӗшӗ, илемлӗ сӑмахлӑх ҫулӗпе ертсе пыраканӗ. Вӗсем иккӗшӗ те пурнӑҫа сӑмах хӑватне ӗненсе, ӑна чунпа парӑнса ирттерчӗҫ. Самана пӑтранса кайнӑ хыҫҫӑн та тӑван сӑмахран сивӗнмерӗҫ, выҫӑллӑ-нушаллӑ пурӑнсан та ҫыру ӗҫӗнчен пӑрӑнмарӗҫ.
Кӗҫнерникун Улатимӗр (чӑвашла ӑна ҫапла чӗнӗттӗмӗрччӗ) Путин журналистсемпе пресс-конференци ирттерчӗ, вӗсен ыйтӑвӗсем ҫине хуравларӗ. Раҫҫейри халӑхсене пырса тивекен ыйту та чи пӗрремӗшсенчен пӗри пулчӗ.
Путин мӗн каласси иккӗленӳллӗ марччӗ. Пӗр йышӑннӑ сӑмаха вӑл, каялла илмесси тахҫанах паллӑччӗ. Хитре сӑмахсем каларӗ. Сӑмахран, «нужно обеспечить людям возможность изучения родного языка», — терӗ. Тӗрӗс сӑмахсем. Ни чӑвашӗ, ни тутарӗ хирӗҫ мар. «Вопрос, связанный с языком, направлен только на одно – создать всем детям, где бы они ни проживали на территории Российской Федерации, равные стартовые условия для будущей жизни», — ку та тӗрӗс ӗнтӗ.
Хулара транспортпа ҫӳреме туса панӑ ПТК (Пӗрлехи транспорт карти; ЕТК) халӗ те йывӑрлӑхсем кӑларса тӑратать. Юлашки вӑхӑтра, сӑмахран, ман хамӑн ун тӗлӗшӗпе темиҫе пӑтӑрмах пулса иртрӗ. Ҫавна май тепӗр хут ҫак системӑн кӑлтӑкӗсем тавра калаҫу пуҫлас терӗм.
Пӗрремӗшӗ К. Маркс урамӗнчи, 52/2 ҫуртӗнче («Первая площадка» офис комплексӗ) вырнаҫнӑ «Перекет банкӗн» уйрӑмӗнче пулса иртрӗ. Ун чухне чирлеттӗмччӗ, ҫавӑнпа та хама кӑшт япӑхрах туяттӑм. ПТК тултарас тесе кӗтӗм. Хайхи экран ҫинчи пускӑчсене пуса-пуса хамӑн укҫа карточкинчен хунӑ май пӑтӑрмах сиксе тухрӗ — укҫине карточкӑран тӑкакларӗ, ПТК ҫине вара хушаймарӗ.
Чӗлхе ыйтӑвӗ халӑхшӑн пурнӑҫпа вилӗм ыйтӑвне куҫнӑ вӑхӑтра чӗрре кӗрсе калаҫасси вӑй илме пуҫламалла. «Чӗрре кӗрсе шухӑшлакан кӑна – чӑн философ», – тет Мартин Хайдеггер. Ҫирӗм пӗррери Валери Туркай 1982 ҫулта ҫырнӑ сӑввинче философилле чӑнлӑх пирки калаННӑ.
Ҫӗр ҫул пурӑнасчӗ,
Ҫӗр ҫул юратасчӗ,
Ҫӗр ҫул, ывӑнмасӑр,
Ӗҫре тар тӑкасчӗ!
Пин хут ҫураласчӗ,
Пин хут ман вилесчӗ…
Ҫапах та нихҫан та
В и л е пулас марччӗ!
Ҫӗнӗ ҫул уявне республикӑн тӗп хуламӑр хатӗрленнине сӑнатӑп та пӗр ыйту ҫуралать: нивушлӗ конус евӗрлӗ япала чӑрӑша ылмаштарма пултарать? Ӑҫта пӑхмастӑн — таҫта та конус евӗрлӗ чӑрӑшсем лартса тухнӑ.
Паллах, чӑрӑш йывӑҫҫи конуса аса илтерет. Кӑна хуть те мӗнле вӑрмана кайсан та лайӑх курма пулать. Анчах та чӑрӑш йывӑҫҫин тураттисем пулмалла-ҫке. Унсӑрӑн ӑна йывӑҫ тесе мӗнле калӑн? Ак, сӑмахран, суту-илӳ ҫурчӗ умӗнчи искуственнӑй чӑрӑшах пӑхар. Конус евӗрле-ха ӗнтӗ, анчах та тураттисем курӑннӑран ку япала чӑрӑш мар тесен шухӑш пӗрре те ҫуралмасть.
Тӳрӗ кӑмӑллӑ Evil Sun пушпараппанланса вырӑнсӑр мухтанчӑкланманнипех эсӗ, вулаканӑм, Усал Хӗвелӗн пултарулӑх ӗҫӗ пирки сахал пӗлме пултаратӑн. Паянхи кун вара чылай ҫынна кӑсӑклантарнӑ ыйтусене татса парас та уҫӑмлатас терӗмӗр.
Ӑҫтарах-ши Усал Хӗвел татти?
Руслан Михайлов, вӑлах Evil Sun, вӑлах Усал Хӗвел, мусӑк ӗҫне пуҫӗпех 2007–2008 ҫулсенче кӗрсе кайнӑ, ун чух вӑл альтернативлӑ кӗвве кӑмӑлланӑ, ҫав вӑхӑтрах мусӑк пур тӗсне те тивӗҫлипех йышӑнса хакланӑ.
Сигизмунд Герберштейн. Именно из описаний австрийского путешественника мы можем иметь представление о чувашах 16-го века. Тогда в 1549 чуваши впервые появились на исторической арене под новым именем, вместо упоминавшегося ранее в летописях «болгары»(волжские). Герберштейн, в изданной им в 1549 году на латинском языке книге Rerum Moscoviticarum Commentarii (буквально «Записки о московитских делах»), описывает события, происходившие в 1526 году. В начале 16-века он побывал на землях Казанского ханства, а также входящего в его состав территории современной Чувашии.
Антон Кириллович Салминӑн ҫӗнӗ кӗнеки тухнӑ. «История чувашского народа: анализ основных версий» (Чӑваш халӑх историйӗ: Тӗп версисене тишкерни) ятлӑ вӑл. Унчченхи кӗнеки <<История чувашского народа: савирская гипотеза>> (Чӑваш халӑх историйӗ: Савир гипотези) ятлӑччӗ. Ҫав унччехи кӗнекене эпир ятарласа пӑхса тухнӑччӗ.
Николай Иванович Ашмарин (1870-1933).
На основе фонетических соображений и проанализировав марийский экзоэтноним "суас", относящийся нынче к татарам, а в Средние Века к чувашам (то есть к тем, кого мы считаем таковыми), Н.И.Ашмарин выяснил (установил), что чувашский эндоэтноним "Чӑваш" раньше выглядел по другому:
Всё это заставляет нас предположить, что слово «чӑваш» в старину произносилось чувашами несколько иначе, чем теперь, и именно в одной из следующих форм: ćуаć, ćуаз, ćы̆ваć или ćы̆вас (ҫуаҫ, ҫуас, ҫӑваҫ, ҫӑвас); в этом то более древнем виде оно и было взято черемисами в их богатый чувашизмами язык.
+28.3 °C
Министр образования Чувашии ответил на вопросы старейшин о чувашском языке
Уксак Якку, Кӑмкан, Валяй Нафуй, Емтип Каҫҫи, Уйташ, Ясарпи тата ыттисем
Путинӑн хитре сӑмахӗсем
Тӑван чӗлхене пӑрахӑҫа кӑларакан — проституткӑран та пакӑҫрах
Усал Хӗвел - хальхи кӗвӗ-ҫемӗ ӑсти
Лучшие стрелки, и только они знают судоходство. Чуваши по словам австрийского посла 16 века Сигизмунда Герберштейна
Антон Салмин каллех шур урхамах ҫинче 
