Тутарстанра пурӑнакан паллӑ журналист Николай Сорокин нумаях пулмасть Чӑваш кӗнеке издательствинче «Тӑлӑх арӑм минтерӗ» роман пичетлесе кӑларчӗ. Хаҫат-журнал ҫийӗнчех асӑрхарӗ ҫакна, кӗнекери ӗҫ-пуҫ епле тӗвӗленсе аталанни, унти геройсен шӑпи пирки вырӑнлӑ сӑмах хускатрӗ.
«Тылра юлнӑ хӗрарӑмсем йывӑр ӗҫпе асапланни – литературӑра ҫӗнӗ тема мар. Ешӗл Йӑмраллӑ чӑваш ялӗнче те пӗтӗм пурнӑҫ вӗсем ҫинче тытӑнса тӑрать. Ҫапах та «Тӑлӑх арӑм минтерӗ» роман авторӗ вӗсенче ӗҫ лашисене мар, хӗрсемпе хӗрарӑмсенех курать, вӗсен черчен чунне уҫса пама тӑрӑшать.
Далее...
Юлашки тапхӑрта чӑваш ача-пӑча литератури Марина Карягинан икӗ ҫӗнӗ кӗнекипе пуянланчӗ. 2017 ҫулта Чӑваш издательстви унӑн «Паттӑр вӑйӗ — пӑтӑра» сӑвӑсемпе хӑвӑрткаларӑш пуххине пичетлесе кӑларчӗ. Пӗлтӗр вара «Ҫӑкӑрпа сахӑр» калавсемпе сӑвӑсен кӗнеки кун ҫути курчӗ. Иккӗшӗ те ачасемпе ҫамрӑксем валли хатӗрленӗ алҫыру хайлавӗсен конкурсӗнче ҫӗнтерӳҫӗсем пулса тӑчӗҫ.
Пӗрремӗш кӗнекине кӗҫӗн ҫулхи шӑпӑрлансене халалланӑ. Ҫак ӳсӗмри ачасемшӗн ҫывӑх темӑна — тӑван халӑхпа хамӑр тавралӑх ҫинчен ҫырассине — тӗпе хунӑ.
(Некоторые размышления по прочтении справочника «Чувашская мифология»)
В библиотеках появился составленный сотрудниками Чувашского госинститута гуманитарных наук долгожданный труд «Чувашская мифология: этнографический справочник» (Чебоксары, Чуваш. кн. изд-во, 2018. 591 с.) с «более двухсот семидесяти базовых понятий, библиографией, приложениями с текстами на чувашском и русском языках».
Издание открывается «Словом об этнографическом справочнике» руководителя проекта, заместителя директора института Геннадия Николаева, снабжен «Введением», очерками «История изучения чувашской мифологии» (Георгия Матвеева и Вячеслава Ендерова), «Религиозно-мифологическая картина мира» (Георгия Матвеева), «Боги, божества и духи» (Димитрия Егорова), «Мифологические сюжеты в памятниках устного народного творчества» (Вячеслава Ендерова).
(Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркайӑн ҫӗнӗ кӗнекине вуланӑ май асӑрханисенчен)
Чӗрене упрама чӗнсе каланипе пуҫланать Валери Туркайӑн «Чӗрене юратма чараймӑн» хулӑн кӗнеки» (2013-2018 ҫҫ. ҫырнӑ сӑвӑсенчен, Ш., 2019. — 428 с.): «Чӗрене юратма ан чарсамӑр! Хӗмленме ан чарсамӑр ӑна!». Ку чӗнӳ Туркай сӑввисен тӗп шӑнӑрӗ, вӑл унӑн хӑйӗн тата лирикӑлла геройӗн сӑнарӗпе, ӗмӗчӗ-шухӑшӗпе, тыткаларӑшӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе тӳрӗ килет. Чӗрепе чун ҫинчен тӗнче литературинче — чӑваш сӑмахлӑхӗнче те — усӑ курман танлаштару кутемӗн хӑварман темелле.
Ҫывӑх вӑхӑтра Ридеро издательствӑра "Юратап сана" калавсен пуххине кӑларма хатӗрленетӗп. Паянхи кун хут ҫинче кӑларнӑ кӗнекесен чапӗ ҫук, хут ҫинче ҫеҫ мар, интернетра та ытлашши вулакан ҫук. Вырӑссемех виҫӗ саспаллирен тӑракан сӑмахра тӑватӑ йӑнӑш тӑваҫҫӗ. Тӗслӗх: ещё - исчо?
Телевизорпа, сак кун пурри ҫине пӑхмасӑр иртнӗ вӑрҫӑ пирки шӳтсем калӑплаҫҫӗ, ухмахла шӳтсем. Камеди клаб ҫинче Карбышевӑн паттӑрлӑхне пӑрахӑҫланӑ, пӗррӗмӗш канал ҫинче Малышева сӳтӗлет. Вӑрах та вӑхӑт иртмӗ, порнофильмсене те пӗрремӗш канал кӑтартма пуҫлать. Ҫавӑн патне пыратпӑр ӑссӑрлӑхпа.
Марина Карягина ҫырнӑ «Паттӑр вӑйӗ — пӑтӑра» ятлӑ кӗҫӗн класри ачасем валли ҫырнӑ сӑвӑсемпе хӑвӑрткаламӑшсен кӗнеки. Чӑваш кӗнеке издательстви. 2017. Редакторӗ Ольга Федорова. 1000 экз. Художникӗ П.Н.Сергеев.
Пӗр ватӑ карчӑк мӑнукӗ валли Марина Карягинан «Паттӑр вӑйӗ — пӑтӑра» кӗнекине туянчӗ манӑн автовокзалри кӗнеке лавккинчен. Пӗр-ик эрнерен вӑл ман пата каялла пычӗ те сӗтел ҫине ҫатлаттарса хучӗ ҫак кӗнекене: «Мӗн сӗнтӗн эс мана? Пит лайӑх кӗнеке терӗн!
Елена Енькка
Кам-ха вӑл Елена Енькка?
Чернов Виктор Семёнович пур. Вӑрмар районӗнчи Шӑхальтен тухнӑ ҫын. Чӑваш культуринче те тарӑн суха касси тунӑскер. Вӑт ҫав ҫыннӑн хӗрӗ пулать те ӗнтӗ Елена Енькка.
Мӗнпе чапа тухнӑ-ха вӑл?
Икӗ кӑларӑмпа кун ҫути курнӑ "Повествование о чувашах" кӗнеке пур. Ҫавӑн авторӗ тата кӗнекене ӳкерчӗксемпе-карччынсемпе майлаштараканӗ — Елена Енькка.
Чӑваш Республикин патшалӑх парнине памалли ӑмӑртӑва 2017 ҫулшӑн сӑмахлӑхпа ӳнер енӗпе икӗ ят тӑратнӑ. Ӳнер енӗпе ҫӗршыври паллӑ ӑста - Раҫҫей Федерацийӗн мухтавне тивӗҫнӗ художник Праски Витти (Виталий Петров). Литература енӗпе — чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч.
Анатолий Кибечӗн премие тӑратнӑ «Кашни ҫын вӑл — хӑй тӗнче» роман-хроникине (Шупашкар, «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2017, 500 экз.,716 хутъен) тимлесех вуласа тухрӑм. Кӗнеке (авторӗ хӑй уйӑрман пулсан та) расна икӗ пайран тӑрать.
Кӗнеке вуласси пирӗн ҫершывра иртнӗ ӗмӗрте юлчӗ пулас. Астӑватӑп халӗ иртнӗ ӗмӗрте кӗнеке вулассипе эпир пӗрремӗш вырӑнтаччӗ тӗнчипе. Паянхи кун пурте интернета куҫрӗҫ вара. Мӗн каласан та, нимӗнле интернет та чӑн кӗнекене ылмаштараяс ҫук, ҫыру ҫырмашкӑн вара пачах пӑрахрӑмӑр, ҫыру ҫырма-и, смска ҫырнӑ чухне те виҫӗ сӑмахра хӑшӗсем ултӑ йӑнӑш тӑваҫҫӗ. Ҫыру ҫырасси клавиатура тӑрӑх пӳрнесемпе чупасси мар вӗт, тата шухӑшлас та пулать. Швейцари патшалӑхӗнче мобильле телефон пирӗн патрипе танлаштарнӑ хушӑра, вунӑ ҫул та маларах пулнӑ-ши, ҫыру ҫырасси вара чакман пӗртте.
Некоторые заметки В.П.Станьяла по книге С.В. Щербакова «Чувашское национальное движение в 1917-1921гг.: взлеты и падения» (Часть 1. Чебоксары, 2015. — 292 с.)
Имел я на стыке 50-60-ых годов ХХ века горькое счастье высказать свое слово о художественных произведениях писателя, распроклятого и запрещенного в то время «буржуазного националиста» Мӗтри Юмана, и с тех пор меня, наказанного и изгнанного, еще больше интересуют чувашские события народного движения, трагические судьбы революционеров Тимофея Хури, Гавриила Алюнова, Дмитрия Юмана, Агафии Гавриловой, Семена Николаева, Гермогена Титова, Ивана Васильева и многих других из когорты революционных защитников родного народа.
+3.3 °C
Ҫакӑ-и илемлӗ литература?
Шӑпӑрлансен чунне туйса
Нетленная память народа
Елена Енькка
