Урама тухсан эпир мӗн куратпӑр? Пасар саманине. Халь ӗлӗкхи пек мар вӗт. Енчен те совет саманинче пирӗн Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗнче икӗ лавкка кӑначчӗ (апат-ҫимӗҫ пирки каласан) пулсан, хальхи вӑхӑтра вара — туллиех. Анчах пасар самани хӑйӗн ӗҫне тӑватех — пӗрисем хупӑнаҫҫӗ, теприсем вара вӗсен вырӑнне йышӑнаҫҫӗ.

Ак, калӑпӑр, Почта ҫуртӗнче (эпир ҫапла 12-мӗш ҫурта калатпӑр, хайхи унта почта уйрӑмӗ вырнаҫнӑран), «Аккандӑн» лавкки пурччӗ. Шел те, ӗҫӗ каймарӗ вӗсен. Мӗншӗнне пӗлместӗп те анчах вӑл лавкка сутӑҫисем питех те чӑваш чӗлхинчен йӗрӗнетчӗҫ… Халь вӗсен вырӑнне Ҫӑкӑр пӗҫерекенсем йышӑннӑ.

Далее...

Философи наукисен докторӗ, геолог, Шупашкар ҫумӗнчи Етӗрнекасси чӑвашӗ Геннадий Фёдорович Трифонов профессор 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 80 ҫул тултарчӗ.

Чӑваш аксакалӗсен тӗп канашӗ ӑна, хӑйӗн хастар пайташне, юбилей ячӗпе сӑвӑллӑ салам янӑ. Акӑ вӑл:

«Ҫӳрерӗн Ҫӗр тавра,

Чӑваш тухрӗ палла».

Ӱкерчӗкре: Геннадий Трифонов (сылтӑмра) тата Молдави географе Дорин Лозовану (Станьял ялӗ, Краеведенипе туризм центрӗ, юпа 2018)

Елена Енькка

Кам-ха вӑл Елена Енькка?

Чернов Виктор Семёнович пур. Вӑрмар районӗнчи Шӑхальтен тухнӑ ҫын. Чӑваш культуринче те тарӑн суха касси тунӑскер. Вӑт ҫав ҫыннӑн хӗрӗ пулать те ӗнтӗ Елена Енькка.

Мӗнпе чапа тухнӑ-ха вӑл?

Икӗ кӑларӑмпа кун ҫути курнӑ "Повествование о чувашах" кӗнеке пур. Ҫавӑн авторӗ тата кӗнекене ӳкерчӗксемпе-карччынсемпе майлаштараканӗ — Елена Енькка.

Далее...

«Всего четверть усилий для татаризации родственных нам чувашей. И про булгарские надписи на камнях.

Одной из причин массовой татаризации - политики ассимиляции нетатарского населения путем продвижения и внедрения элементов татарского языка, татарской культуры и религии в различных сферах жизни, во времена Российской Империи была активная деятельность татарских миссионеров. Действовали они среди чувашей в 18-19 веках, и вплоть до 1917 года. Другая причина – это насильственная христианизация.

Далее...

Тяпкинла калаҫури «чӑваш чӗлхи пӗтнинчен, чӑваш халӑхӗ пӗтнинчен трагеди тумастпӑр, караул кӑшкӑрмастпӑр» теекен дискурс («Чӑваш халӑх сайчӗ». 21.09.2018.) ҫынсене калаҫтарчӗ, ҫынсемпе калаҫтарчӗ… Калаҫнӑ ҫемӗн, шухӑшланӑ ҫемӗн эп анӑраса та анӑраса пытӑм: «Камсем эпир?..» Чунпа хама ҫывӑх ҫынсемех мана: «Мӗн тӑван-ха ӗнтӗ, ним те тума ҫук. Ку вӑл естествеллӑ процесс», – тесен эп тӳнсе кайманни кӑна. Хыт чӗреллӗхе, чул чӗреллӗхе епле ӑнланмалла/ӑнлантармалла?

Далее...

Ева Николаевна Лисина, "Вӗҫекен кӳлӗ" калав авторӗ

Чӑваш ҫыравҫин Ева Лисинан "Вӗҫекен кӳлӗ" ятлӑ калав пур. Ӑна хальхи вӑхӑтра Тетелте ҫӑмӑллӑнах вуласа тухма пулать.

Мӗн ҫинчен-ха калав? Пӗр кӳлӗ пур. Анчах та ҫав кӳлӗ сасартӑк ҫухалать. "Вӗҫсе каять". Калав ак ҫапла вӗҫленет:

Ватӑлтӑм та, ҫавах пурӑнасчӗ-ха, хамӑр кӳлӗ каялла вӗҫсе киличчен пурӑнасчё.

Далее...

Основной задачей данной статьи является выявление родов, в которых встречается имя Микей, и довести до читателей правильную, подтвержденную документами информацию о вожаке крестьян-новокрещенов Курмышского и Ядринского уездов в Крестьянской войне под предводительством Е. И. Пугачева в 1773- 1775 гг. В замечаниях (п.7) к статье « О Михаиле Иванове Негее » от от 19 апреля 2012 г. (смотри ниже) мной было предложено историкам из гуманитарного института составить родословную рода Негея хотя бы на 100 персон, это повторено в комментариях к статье М.

Далее...

ХИСЕПЛӖМӖРСЕМ!

Ку таранччен нихӑҫан та никамӑн юбилейӗпе ҫыхӑннӑ мероприятиӗнче те пит сӑмах хушсах курманччӗ пулмалла-ха эп. Ҫавӑнпа та эп теме пула мана ҫак хам сӑмаххӑма сирӗн умӑрта тухса калама май туса паракансене тав сӑмахне каласшӑн.

Паян кун республикӑмӑрта хам чи хисеплекен ҫынсенчен пӗри пирки калаҫма лекни мана пӗр ним хумхантармасӑр тӑма пултармастех. Ҫапах та пӗр темиҫе сӑмах хушма хӑю ҫитерем-ха.

Далее...

«8 октября 2018 года исполнилось 70 лет замечательному чувашскому учёному-филологу и общественному деятелю, почётному президенту Чувашского национального конгресса, кандидату филологических наук, доценту Атнеру Петровичу Хузангаю».

Так начинается вступительная статья Геннадия Дегтярёва «Атнер Хузангай: эскиз к портрету» в биобиблиографическом указателе, посвящённом юбиляру. Справочное издание выпустил Чувашский государственный институт гуманитарных наук (ЧГИГН). Составители: Борис Чиндыков, Ирина Семёнова, Геннадий Дегтярёв.

Далее...

Ҫӑлкуҫ ялӗнче.

Ҫӑлкуҫ чӑваш ялӗ ҫутҫанталӑкӑн тӗлӗнмелле кӗтесӗнче, Самар кукринче вырнаҫнӑ. Самар облаҫӗнчи Ставрополь районӗ. Жигули тӑвӗсенчен кӑшт кӑнтӑрарах. Мӗн-ха вӑл "Ставрополь" тени? — Тольятти хулине ӗлӗк ҫапла каланӑ. Хула ятне катертсе улӑштарнӑ, анчах та вӑл ун таврашӗнчи район ятӗнче упранса юлнӑ.

Далее...