Вĕре çĕлен

М.Д. | Сăвăллă юмах | 1913 | 14 445


Хамăр пĕлекен ача?»

Тесе пыраç умнелле.

Çуннă ӳте курсассăн:

«Тата сана мĕн пулчĕ?»

Шартах сиксе ыйтаççĕ.

Тĕпĕ-йĕрпе каласа

Парать ача хĕрсене.

«Акă ĕнтĕ куртăна?

Аннӳ сана мĕн турĕ!

Эпир сана тахçанах

Каларăмăр сыхланма.

Сана епле çын тăвас?

Епле ĕнтĕ тӳрлетес?

Тесе йĕреç шеллесе

Тăватă хĕр уласа.

Унтан пĕри астуса:

«Пăркун хăварнă шыва

Сĕрсе пăхсан мĕн пулĕ?»

— Чăнах сĕрсе пăхар-ха!

Шывне илсе тухнă та

Ачан çуннă çурăмне

Шывĕ лекнĕ лекменех

Хури кăпăл хăпăнса

Çĕнрен тухнă çутă ӳт.

Çакна курсан савăнса

Пур çан-çурăмне сĕрсен

Урăхланчĕ хай ача.

Пăртак шывне ĕçтерсен,

Куçĕсене те сĕрсен

Ĕлĕкхинчен те маттур

Ача пулнă тăнă тет.

Хĕрсем ăна савăнса

Апат кӳртсе çитернĕ.

Апат çисе тăрансан,

Калать улпут хĕр ачи:

«Вĕсем мана çунтарчĕç.

Хăйсене те тавăрам!

Атьăр каяр хăвăртрах.

Тăватсăр та кĕрсенех,

Ярса тытар аннене,

Хам пушкарăп çĕлене».

Вара часрах васкаса

Çил çунатлă лашине

Илсе тухса панă та,

Ачи сиксе утланнă.

Пур те карĕç тет тухса

Ачи килне шавласа.

Вĕсем çитнĕ вăхăтра

Вĕре çĕлен амăшпе

Тĕпĕртетсе выляса

Ахăлтатса çӳренĕ.

Пиллĕкĕш те сасартăк

Пырса кĕчĕç тет пӳрте.

Лешсем курсан хăраса

Хытса кайнă юпа пек.

Ярса тытрĕç çавăрса

Тăватă хĕр амăшне.

Ачи хĕçпе вакласа

Сĕл пек турĕ çĕлене,

Тула илсе тухнă та

Вут тивертсе çунтарнă;

Унтан кĕлне салатсан,

Пӳрте кĕрсе амăшне:

«Анне, мана çунтартăн,

Халĕ сана мĕн тăвам?»

Тесе тытать ывăлĕ.

Амăш чиксĕр хăраса

Пĕр сăмах та чĕнеймест.

Илсе тухать вăрмана.

Пысăк чĕрĕ юмана

Авса çыхать пĕкĕ пек.

Амăш хăрах урине

Çыхса хурать тăррине.

Авса çыхнă вĕрене

Касать татать хĕçĕпе.

Юман тăрри уласа

Ухса кайрĕ вырăнне.

Амăш кайрĕ ывтăнса

Таçти патшалăх çĕрне.

Хăрах ури çакăнса

Юлчĕ юман тăррине.

Вĕре çĕлен çунсассăн,

Амăшĕ те пĕтсессĕн

Хăй хăтарнă хĕрпеле

Мăшăрланчĕ çав ача.

Халь те пулин телейлĕ.

Пурăнаççĕ тет вĕсем.

Юмах ятам юптарса

Эсир итлерĕр ларса.

Акă çакна куртăра?

Ултă сыпăк юмахра:

I. Хĕрпе-ачи шăтăкра.

II. Вĕре çĕлен çуртĕнче.

III. Пуш хирти сысна çури.

IV. Вуник хутлă çил арман.

V. Кӳлри чĕрĕлĕх шывĕ.

VI. Ывал ача тавăрни.

 

* * *

Кайран калани. Пĕр-пĕр мăшăрне çухатнă арçын е хĕрарăм пит хуйхăрса пăсăлсан куçне темĕн те пĕр курăнма пултарать. Хресчен халăхĕ ун пеккине вĕре çĕлен çыпçăннă теççĕ. Хăшĕ пĕри: «Пĕлет çинчен вутлă çĕлен çавăн пӳрчĕ тĕлне вĕçсе ярăнса аннине хам куçпа хам куртăм», теекен те пур. Анчах апла пĕлменнипе калаççĕ. Тĕнчере пĕлĕт çинче пысăк чул катăкĕсем вĕçсе çӳреççĕ. Çĕр йĕри тавăра тăракан сывлăша вирлĕн сĕртĕннипе чул хĕрсе çап-çутă çĕлен вĕçнĕ пек курăнать. Ун пек чулсене пĕчĕкреххисене «ӳкекен çăлтăр», пысăкраххисене «метеор», е «болиды» теççĕ. Çак кĕнекери юмах та çавăнтан тухнă пулмалла.

■ Страницăсем: 1 2 3 4

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: