Лаох

Василий Алентей | Повесть | вӑрҫӑ | 66 886


Тĕлĕнмелле, имшеркке кăна пулин те, Света сивĕпе ытлашши аптрани-мĕнĕ сисĕнмест. Путăк питçăмартисем хĕреле пуçларĕç.

«Мĕнле тӳскелерĕн? Эп пăрлансах каяттăм», — терем эпĕ Светăна.

«Эп шăнман».

Света куçĕсем тин çутнă шăрпăк пек ялтăр çуталса илчĕç. Эпĕ хама хам лайăх мар туйрăм, вăтантам. «Пирĕн Света тĕнчери чи илемлĕ, чи паттăр хĕр», — тесе шухăшларăм. Çак шухăш мана хастарлăх пачĕ. Тăллани татăлса ӳкнĕ пекех, сасартăк урасем çăмăлланчĕç. Эп пĕтмен-ха. Умра йывăр, тумхахлă çул выртать пулин те, телей патне çитмеллех. Эпĕ унта çитетĕпех. Тăшмана тустарса тăкатпăр та, ак, çăмăллăн сывласа яратпăр. Тавралăха, тĕнчене кăмăл тăраниччен пăхса киленетпĕр. Халь яланах уй-хирте, вăрманта пулин те, эпир вĕсен илемне сайра куратпăр. Мĕншĕн тесен пирĕн пуринчен ытла тăшман пуррипе çуккине, вăл сасартăк килсе тухасса сăнамалла!

Осипов йăлтах улшаннă пек курăнать. Куçĕ тĕтреллĕ. Пичĕ пĕркеленнĕ.

«Вилетĕп. Кантарăр кăштах. Мĕнле çынсем эсир? Мĕншĕн итлеместĕр?» — хăйăлтатать вăл.

Эпир, вăрăм пĕçĕллĕ Харитоновпа иксĕмĕр, Осипва икĕ хулĕнчен ярса тытнă та танкăлтаттаратпăр кăна. Кĕрт хӳнĕ вырăнсенчен сĕтĕре-сĕтĕре тухатпăр.

«Мĕн ачашланса пыратăн эс? Хĕр умĕнче апла хăтланаççĕ-и?» — хăтăрать ăна Харитонов.

«Чарăнар. Пĕр минут та пулин канар», — йăлăнать Осипов.

«Часах. Часах канатпăр. Тӳс-ха пăртак».

Çапла, вĕçĕмсĕр чупса, асапланса эпир чылаях ăшăнтăмăр, мĕнле калас, чăн-чăн салтак евĕр пулса çитрĕмĕр. Осипов çеç йĕркене кĕрсе çитеймест-ха.

«Атя, кăштах эрех ĕç», — терĕмĕр ăна.

«Эрех çук манăн», — мăкăртатрĕ Осипов.

«Ăçта?»

«Эп ăна паçăрах ĕçсе ятăм».

«Веçех-и?»

«Веçех».

«Вăт мĕншĕн ярса илнĕ иккен сана сивĕ. Тĕрĕс мар тунă эс. Ун пек юрамасть», — терĕ Харитонов сержант.

«Тӳсĕмсĕр этем эс, Осипов!» — çиллессĕн каласа хучĕ Света.

«Халь ăçта çул тытрăмăр эпир?» — ыйтрăм хĕртен.

«Тухатмăш карчăк патне», — терĕ Света.

«Мĕнле тухатмăш апла?»

«Çитсен куратăр».

Каç. Тӳпере пин-пин çăлтăр сивĕ çутăпа йăлкăшать. Çĕр çинчи çынсен пурнăçĕ вĕсене ним чухлĕ те пăшăрхантармасть. Вăрçă-и унта, тăнăç вăхăт-и? Пур-пĕрех. Вĕсен миллионшар çул тăсăлакан ĕмĕрĕпе танлаштарсан, çĕр çинчи вăрçă-тĕркешӳ вăхăчĕ нимĕн те мар. Çакăн çинчен шухăшлатăн та, çĕр çинчи этемсем хăйсен кĕске ĕмĕрне те йĕркеллĕ пурăнса ирттерме вĕренсе çитейменнинчен шалтах тĕлĕнетĕн. Хăçан çухалĕ-ши вăрçă тени? Тата миçе çынна вăхăтсăр илсе кайĕ-ши вăл?..

Эпир ансăр çул çине тухрăмăр. Тĕллĕн-тĕллен кунта юр пачах лартман. Утма çăмăл. Малти линирен эпир чылай хăпрăмăр ĕнтĕ. Тулă сасси те йĕркеллĕ илтĕнмест. Лăпкă. Чун-чĕрене вăл çывăх та, çывăх мар та. Çак лăпкăлăх ахаль чухнехи мирлĕ вăхăтри лăпкăлăх мар, шанчăксăр, шиклĕ лăпкăлăх. Çапла-и? Тем, ура çывăрса кайрĕ-ха. Те хускалмасăр ларнăран. Э-эй, чăннипе, ура çывăрасси çав юр айĕнче выртнă хыççăн пуçланчĕ манăн, — Лорх Иванĕ сиксе тăчĕ те уксакласа уткала пуçларĕ.

— Да-а, нумай курнă эсĕ, — терĕм эпĕ.

— Курасса курнă-ха ăна, — ал сулчĕ Иван Семенович. — Пирĕн ачасем ун пеккине ан курччăрах. Самани каллех лăпкă мар-çке.

— Çавă çав... Эс Лорх историне çаплах пĕтерместĕн-ха.

— Тĕрессипе, «Лорх» сăмах «Лаох» сăмахран пуçланнă. Каярахпа улшăннă вăл.

— Мĕнле апла? Лорх вăл ученăй хушамачĕ-çке. Çĕнĕ сортлă çĕрулми тунă çын хушамачĕ...

— Вăл апла пуль те. Мана «Лорх» тесси «Лаох» сăмахпа тымарланнă. Салтакран таврăнсан, тӳрех çĕрулмипе аппалана пуçларăм. Пирĕн ял çыннисем ăна хăйсен пахчинче аван туса илетчĕç. Колхоз хирĕнче вара — вăрлăх çăмарти пек çеç. Вăт, темле, чуна йывăр пек туйăнса кайрĕ çакăн пирки шухăшласан, колхозăн тислĕкĕ те, имçамĕ-мĕнĕ те, машшинсем те пур. Çĕрулми çук. Сăлтавĕ паллă. Хирти çĕрулмишĕн чунне парса ĕçлени курăнмасть. Çуркунне лартаççĕ те чĕрмелле пуличчен çав хире никам та тухмасть. Чĕрсен вара — кĕркуннечченех пырса курăнмаççĕ. Хĕлле çĕрулми ани ăçтине пĕлекен те çук. Эпĕ урăхла йĕрке тăвас терĕм.

— Мĕнле йĕрке?

— Ну, мĕнле калас, этемле йĕрке.

— Турăн-и вара?

— Турăм пуль тесе шутлатăп. Кăçал та патшалăха паранкă сутмалли плана икĕ хут ирттерсе тултартăмăр. Çимелĕх те пур. Вăрлăха та юлать. Тӳррипе каласан, тăрăст! тапсах хĕл каçма пулать. Çавăнпа эпĕ «Лаох» сăмахран «Лорх» пулса тăнăшăн савăнатăп. Чăнах, «Лаохран» «Лорх» чылай камăллăрах. Çапла-и?

— Мĕншĕн кăмăллăрах? — ăнланаймарăм эпĕ. — Тăнланăн-ха. Çав каçхине эпир тухатмăш патне çитсе кĕтĕмĕр. Пĕркеленчĕк питлĕ хыткан карчăк. Çуçĕ кăн-кăвак та çăра. Сăмси вăрăм. Куçĕсем пысăк, йăлтăр-йăлтăр çуталса тăраççĕ.

Пуртне кĕрсенех мана тарăн тĕпсакайне аннăн туйăнчĕ. Пĕр кĕтесре пысăк кăмака ларать. Чăваш ялĕнчи кăмакасем те пĕчĕк мар. Çапах та ку, вĕсемпе танлаштарсан, улăп-кăмака пекех. Тĕпелте, сарлака сак çинче, самăр ула кушак выртать. Сарă хырăмлă вăл, хура пуçлă, хĕрлĕ хӳреллĕ. Эпир шăкăр-шакăр тутарса темиçен кĕтĕмĕр пулин те, вăл хăнк та сикмерĕ. Хăйне тĕксен кăна çĕре сиксе анчĕ те хуллен утса кайрĕ, кăмака умне улăхрĕ. Урайĕнче хура хăрăмлă пысак чукун ларать. Карчăк пире сиввĕн кĕтсе илчĕ. Килĕрех те темерĕ. Тем мăкăртаткаласа пăхăр чĕлĕмне тивертрĕ, хыттăн паклаттарса ĕмрĕ, йӳçĕк симĕс тетĕм часах ăна хупăрласа хучĕ.

«Пĕри кам çав? Палланă çын пек», — терĕ вăл тĕтĕм ăшĕнчен.

«Эпĕ-ха ку, Кюльме аппа», — ун умне пычĕ Света.

«Çук, çук. Эсĕ мар ку. Усал сывлăш килчĕ пуль. Кай кунтан!»

«Мĕн, паллаймарăн-им, Кюльме аппа?» — çĕлĕкне хыврĕ Света. Унăн ылтăн çӳçĕ лампа умĕнче çиçсе илчĕ,

«Палларăм. У-у-у! Эс мана вĕлерме килтĕн апла. Нимĕçсем вĕлереймерĕç. Халь эсĕ»

«Мĕн аташатăн эс, Кюльме аппа?»

«Пĕлетĕп. Пĕлетĕп... У-у-у...»

«Ним те пĕлместĕн. Эп ырă шухăшпа...»

«Çук, çук. Суятăн, мана вĕлересшĕн эсĕ...»

«Ăсран тайăлмарăн пулĕ те...»

«Ăсĕ вырăнтах ман. Чухлатăп. Эс мана манман...»

«Мĕне манман?»

«Гришăна пăснине те. Веçех».

«Гришана эс пăсман, Кюльме аппа. Вăл хăй урах хĕре юратнă. Çавă çеç».

«Çу-ук, апла мар. Эп пăсрăм Гришăна. Çитмĕл çичĕ курăк шывне ĕçтертĕм. Çитмĕл çичĕ сăмах каларăм. Çавăнпа вĕлересшĕн эс мана».

«Лăплан-ха, Кюльме аппа».

«Мĕншен лăпланас? Мана кун чухлĕ пурăннипе çитет. Вĕлерттерме çынсем ертсе килтĕн. Вĕлерттер, эппин, часрах! Вĕлерттер!» — кăшкăрса ячĕ карчăк.

«Мĕн шавлатăн? Чарăн тенĕ сана! — пырса тăчĕ ун умне Харитонов. — Нимĕçсене систерес тетĕн-им? Шуйттан тухатмăшĕ. Пĕлетпĕр сана...»

Кюльме кинемей тинех шăпăрт пулчĕ, сак çине лак! кайса ларчĕ.

«Эсир камсем вара?» — ыйтрĕ вăл, лăпланса çитсен.

«Эпир — совет разведчикĕсем, — тӳррипех каларĕ ăна Харитонов. — Пирĕн кăштах канас, вăй-хал пухас пулать. Пĕри чирлĕ пирĕн. Вăхăтлăха сирĕн пат юлма юрамĕ-ши? Эпир сана нимĕн те тумастпăр, санне нимĕн те илместпĕр...»

«У-у! Мĕн, хамăр салтаксем-и эсир?»

«Совет салтакĕсем».

«Эп сире вăрă-хурахсем тесе. Апла, мĕн, салтăнăр. У-у»...

Эпир хывăнма тытăнтăмăр. Эпĕ хăрах атта аванах хыврăм. Теприне аран-аран туртса кăлартăм. Сылтăм уран пысăк пӳрнине тăм илнĕ-мĕн. Халĕ вăл ӳкнĕ. Çапах та пӳрни хĕрелсе, пĕçерсе тăрать. Светăн та, Харитонов сержантăн та урисем тĕрĕс-тĕкел мар, пӳрнисем хĕп-хĕрлĕ. Осипов салтакăн ик ури те асаплă, вĕсене ытларах тăм илнĕ иккен. Атăсене хывиччен урасем ыратнине-мĕнне те туйман эпир. Халĕ хытах сисĕнет. Кюльме карчăк пирĕн çине тинкерчĕ те тем мăкăртатса тула тухса кайрĕ. Эпир пĕр-пĕрин çине пăхса илтĕмĕр. «Ку инкек карчăкĕ нимĕçсем патне тухса чупмасан юрĕччĕ», — тесе шухăшларăмăр. Света пăлханмарĕ:

«Ниçта та каймасть. Халех кĕрет ак», — терĕ.

Чăнах та, кĕçех кинемей юр тултарнă пысăк таз йăтса кĕчĕ. Ăна урай варрине лартрĕ те пире кашнинех атă ăшне пĕрер чашăк юр яма хушрĕ. Эпир ун сăмахне итлерĕмĕр.

«Халĕ аттусене тăхăнăр та çывăрма выртăр», — терĕ юлашкинчен çирĕппĕн.

«Тăхăнма çук. Ура ыратать», — нăйкăшма пăхрĕ Осипов.

«Унсăрăн пĕтетĕн. Халех тăхăн», — васкатрĕ Кюльме.

Пирĕн çав тери ыйхă килетчĕ. Урасене ыраттара-ыраттарах атă тăхăнтăмăр та йăванса кайрăмăр. Света хурала юлчĕ.

Кюльме пӳрчĕ — сĕм вăрман варринчи пĕр-пĕччен пӳрт. Ун йĕри-тавра тем çӳллĕш хырсем, чăрăшсем. Пурчĕ çурри таран юрпа хупланнă. Çак çырма-çатраллă вырăна нимĕçсем килсе çӳреме те хăраççĕ пулĕ. Мĕн тума кирлĕ вĕсене Кюльме карчăк? Çитменнине, тухатмăш-юмăç. Ун пирки таврари ял çыннисем те сехĕрленсе калаçаççĕ. Ахальтен Кюльме ят паман пулĕ ĕнтĕ çав карчăка. Эстонла вăл сивĕ тенине пĕлтерет. «Сивĕ карчăк», «сивĕ çын» тесе шутлаççĕ çак хĕрарама.

Эпĕ тул çутăласпа вăранса кайрăм. Тĕттĕмре хам ăçтине те ăнкарса илеймерĕм. Кĕçех тем мăкăртатни илтĕнчĕ. Тăнлатăп. Аран ăнланса илтĕм.. Кюльме карчăкпа Света çаплах пуплешсе лараççĕ иккен. Тăрса лартăм та атта хăпăл-хапăл хывса пăрахрăм. Тăм илнĕ ура пӳрнине тытса пăхатăп: ыратни сисĕнмест. Эп йăшăлтатнине сиссе, ыттисем те вăранчĕç. Вĕсен урисем те самай кушнă, лайăхланнă. Осиповăн кăна час сипленсе çитес çук-ха.

Тул та çутăлса çитейменччĕ — алăка хыттăн шаккарĕç. Эпир хăпăл-хапăл сиксе тăтăмăр, хăвăрт тумланса, автоматсене ярса тытрăмăр. Кюльме карчăк сентре çинчен хуллен кăштăртатса анчĕ. Пире кăмака çинелле тĕллесе кăтартрĕ. Эпир часах ăнлантăмăр — кăмака çине улăхса лартăмăр. Мĕн пулать те мĕн килет. Тăшман салтакĕсем çитсе тухсан, пурпĕрех ахаль парăнас çук. Кюльме алкумне каптăртатса тухрĕ.

«Кам унта? Мĕн çĕр хута çĕмĕрсе çӳретĕр?» — ыйтрĕ карчăк.

Вара тем мăкăртатни илтĕнчĕ. Нумаях та вăхăт иртмерĕ, карчăкпа пĕрле икĕ хĕрарăм килсе кĕчĕç.

«Ай, шăнса вилеттĕмĕр. Мĕншĕн час уçмарăн?» — калаçрĕ пĕр хĕрарăмĕ. Çамрăкскер пулас. Сасси уçă, янравлă.

«Мĕн, тĕнче пĕтнĕ пек шаккатăр хăвăр? Кĕртмелле марччĕ-ха та», — мăкăртатрĕ Кюльме.

«Ай, тур-тур. Аплах ан кала-ха, Кюльме. Аптраса çитнипе килтĕмĕр сан пата. Ăш вăрканипе...»

Ку хĕрарăмĕ ватă пулмалла. Хуллен, вăйсăррăн калаçать, ӳсĕркелесе илет.

«Тем хăваласа килчĕ ĕнтĕ сире ирех».

«Ай, тур-тур, Кюльме. Кашни кун йĕрсе куççуль те тухми пулчĕ. Ывăл çинчен пĕлесшĕн-çке эп. Вăрçă пуçланнăранпах сас-хура çук. Пурăнать-ши вăл е тахçанах пуçне хунă-ши?» — терĕ ватти.

«Эпĕ упăшка çинчен пăхтарасшăн. Нимĕçсем Таллин патĕнчех çавăрса илнĕ, теççĕ, вĕсене. Ăçта-ши вăл халь? Епле хĕн-нуша тӳсет-ши? Икĕ пĕчĕк ачапа юлтăм-çке. Выçă вилетпĕр пуль», — пĕлтерчĕ çамрăкки.

«Мĕнле унта халь? Тухса çӳреме хăрушă мар-и? Епле çитрĕр эсир?»

«Ай, тур-тур, Кюльме. Ольховкăра та, Речнойра та, Каменкăра та туллиех вĕсем. Шуйттан хăваласа килнĕ тейĕн. Çакса вĕлереççĕ. Вут тĕртсе çунтараççĕ. Андрейчук Мишкăна куç умĕнчех персе пăрахрĕç. Кирьянов Сашкăна та. Лаврентьевсен çемйине çаруран хаваласа тухнă. Тĕнче пĕтет пуль. Ыр вилĕмпе вилес теттĕм...»

«Заовражнайри Захаров Яшана виçĕмкун шкул умне çакрĕç. Халĕ те сулланса тăрать-ха. Арăмне хĕнесе вĕлернĕ».

Çапла чылайччен калаçкаласа ларчĕç вĕсем. Вара Кюльме карчăк вĕсене юмăç пăха пуçларĕ. Картпа та, ал тымарне тытса та пăхать иккен вăл. Пирĕн ялтан тăват-пилĕк çухрăмра та пурччĕ унашкал этем. Анани ятлăччĕ çав юмăç. Çапла-и?

— Э-э, илтнĕ ăна, — тетĕп çакна хирĕç.

— Юмăç юмăçах ĕнтĕ, — терĕ малалла Лорх Иванĕ. — Ананин куçĕ витĕрех мар пулин те, малтан хăй патне мĕн илсе килнине хыпашлама юрататчĕ. Миçе çăмарта унта? Пылне мĕнле савăтпа илсе килнĕ? Çу катрамĕ пысăк-и? Кĕпелĕх пулсан, пусми мĕнлерех! Ăна вăл пӳрнипе сăтăркаласа пĕлетчĕ. Нумайрах илсе килнĕ пулсан, ытларах суятчĕ. Сахалрах илсе килнĕ пулсан, сахалрах. Улталама маçтăрччĕ хăй... Çав ирхине пирĕн Кюльме кăмаки çинче чылайччен лармалла пулчĕ. Каçхине çеç хутнăран кирпĕчĕ вĕри. Чăтма çук пĕçертет. Осипов, шăнса пăсăлнăскер, кĕç-вĕç ӳсĕрсе яратчĕ. Юмăçа килнисем те сисрĕç пулас.

«Çын çук пулĕ сирĕн патăрта? Сас пур пек туйăнчĕ», — терĕç вĕсем.

«У-у. Çук, çук», — терĕ Кюльме, хăнасене ăсатнă май. Эпир, тара ӳкнĕскерсем, тинех кăмака çинчен антăмăр.

Çавăн хыççăн, ик-виç кун хушшинче, Кюльме карчăк патне татах темиçе хĕрарăм килсе кайрĕ. Вĕсем асаплă, хăрушă пурнăçпа йăлтах аптраса çитнĕ. Ним тума та пăлменнипе çак юмăç карчăк патĕнче те пулин темле шанчăк хĕлхемне курасшăн. Шыва путакан çын улăм пĕрчинчен ярса тытнă, теççĕ, Кусем те çапла. Тĕлĕнмелле: Кюльмене хаяр тесе шутлатăн та, анчах ун хаярлăхĕ питех сисĕнмерĕ-ха пире. Вăл хăй патне пыракансене кашнинех йăпатмалли сăмах тупать. Сăмахĕ-юмахĕ шултрарах, кăнттамрах пулин те, ырă унăн.

Тепрехинче çакăн патне хуратут пуснă лутра кинемей килчĕ. Кивĕ кĕрĕк, тĕплетнĕ çăматă тăхăннă хăй. Килсенех çăм тутăрне кăмака çумне юшкаран çакса ячĕ те Кюльме карчăк çумне пырса ларчĕ. Хăй ним те чĕнмест. Шăпăрт. Ларсан-ларсан макăрса ячĕ. Хыттăн. Чĕрене çурмалла. Эпир çеç мар, Кюльме карчăк та шартах сикрĕ пулас. Аран-аран йăпатрĕ вăл ăна. Леш йĕме чарăнчĕ те каллех ним чĕнмесĕр ларчĕ. Самай вăхăтран тин чун кĕчĕ çакна.

«Ман Яша çук ĕнтĕ. Çу-ук. Пĕртен-пĕр ачана туртса илчĕç манран. Кам ылханĕ çитрĕ-ши? Çынна ним усал та туман-çке эпир. Эй-яй-яй!» — терĕ кинемей.

«Илтрĕм-ха ун çинчен. Шкул умне çакса вĕлерне терĕç. У-у...» — илтĕнчĕ Кюльме сасси.

Эпир карчăксен кам пирки сăмах пынине йăлтах ăнлантăмăр: Яша Захаров çинчен калаçаççĕ вĕсем. Çак уксах колхозника Света аван пĕлет. Йăваш, уçă кăмăллă çын. Никама та пӳрнепе тĕкĕнсе курман иккен вăл.

«Эй-яй-яй! Хыт ашкăнчĕç ялта нимĕçсем. Тӳсме çук вĕсене. Яша та тӳсеймерĕ пуль çав. Ăна çав эсрелсен складне çунтарса янăшăн айăпларĕç. Склачĕ çĕрĕпех çунчĕ вара. Хамăр пӳрте те çап-çутă çутатрĕ. Яша таврăнасса кĕтсе çĕрĕпех тур амăшне пуççапрăм. Килеймерĕ...»

«У-у! Хăвна çирĕп тытас пулать ĕнтĕ. Вилнĕ çынна чĕртеймĕн».

«Вилнине чĕртес çук-ха. Пĕлетĕп. Манăн каплах хăварас килмест-çке. Лешне... тытса параканнине хăйне пĕтересчĕ. Усал-тĕсел хутлатса ларттăр ăна. Йыт вилĕмĕпе вилтĕр. Пырши-пакартине шуйттансем кумччăр».

«У-у. Кам вара тытса параканни?»

«Хамăр ялсемех. Смолин. Ольховка хĕрне вăйпа мăшкăлласа тĕрмене лекнĕскер. Вĕлересчĕ ăна хăйне. Тухатса пар-ха, тархасшăн. Кунта çын çук, калаçма юрать. Эс вĕлерме пултарать, теççĕ. Эп сана шанатăп. Вилмелле ту-ха çав Смолина».

«У-у* ватăлтăм. Халь, мĕн...»

«Тархасшăн, тухатса пар. Ахаль тумăп».

Çапла чылайччен калаçса ларчĕç вĕсем. Юлашкинчен Кюльме тухатма килĕшрĕ. Кăмака умĕнче хĕртнĕ тимĕр чашлатни, шыв тулашса вĕрени, темле савăт-сапа шăхăрни, карчăк хаяррăн мăкăртатни илтĕнчĕ.

Яша Захаров амăшĕ тухса кайсан, эпир кăмака çинчен антăмăр. Урасем вăй илсе çитеççĕ ĕнтĕ. Малашне унта-кунта тухса çӳреме те пултаратпăр. Кунсăр пуçне, Кюльме патĕнче пурăнсах нумай хыпар пĕлтĕмĕр эпир. Нимĕç хăш ялсенче тăнине те чухлатпăр. Ялсенчи çынсем пирки те. Çав кун эпир малалла мĕнлерех ĕçлесен сведенисем ытларах тупма пуласси пирки шухăшларăмăр. Пирĕн Кюльме карчăка та куçран вĕçертес килмест. Ун патне килекенсем çĕн хыпарсем пĕлтересси паллах. Çавăнпа Осипова ун патнех хăварма шутларăмăр. Çитменнине, ури тӳтурленсе çитеймен-ха унăн. Света пирки çапла калаçса татăлтăмăр. Унăн Кюльме патĕнче кивĕ тумтир тăхăнмалла та юмăç патне пынă пĕр-пĕр хĕрарăмпа пĕрле Каменка е Речной ялне çитмелле. Унта нимĕçсен çар склачĕсем пур теççĕ. Тĕрĕсех-и? Веçех пĕлмелле. Эпир, Харитоновпа иксĕмĕр, Рябиновск ялне çитме шутларăмăр.

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: