Электронлă вулавăш

Тĕлĕнтермеллипех тĕлĕнтерчĕ Евука çамрăк хĕрарăм. Çирĕме çеç çитсе пыраканскере пурнăç ĕнтĕ миçе хутчен çапса ураран ӳкернĕ. Парăнмасть. Шанăçăн çӳхе çиппинчен çакланма май килсенех ура çине çĕкленме тăрăшса çӳлелле талпăнать. Ăçтан тапса тăрать-ши унăн вăйĕ? Пĕррехинче çакна Евук Наталирен хăйĕнчен те ыйтрĕ.

— Пĕлместĕп. Анчах хам йывăр çын пулнине пĕлсенех эпĕ аборт пирки шухăшла пуçланăччĕ. Çавăн чухне мана атте тĕлленчĕ. «Хĕрĕм, пурри — пурришĕн, çукки вара çуккишĕн хуйхăрать», — терĕ вăл мана. Унтан алла хĕрĕме тыттарчĕ. Хама йывăр чухне çак тĕлĕке аса илетĕп эпĕ. Вăл мана вăй, ĕненӳ, шанăç парать.

Ăмсанса та юратса пăхрĕ Евук Натали çине. Ирĕксĕрех хăй пирки шухăша кайрĕ. Çамрăк хĕрарăма курма пӳрнĕ инкек-синкекĕн вуннăмĕш пайне те курман Евук. Тĕрессипе, чĕн йывăрлăх мĕмлине те пĕлмест пуль вăл. Вăтам шкул хыççăн аслă шкула, кайран лайăх тӳлевлĕ ĕçе вырнаçнă. Ашшĕ-амăшĕ виç пӳлĕмпĕ хваттер, сĕтел-пукан туянса панă ăна. Çие тăхăнма тимтир, апатланма сĕтел çинче çăкăр яланах пулнă. Хатĕрлесе хунă, такăрлатнă сумакпа çеç утнă вăл. Тулли пурнăç пулнă-ши унăн хăçан та пулсан? Наталипе паллашнă хыççĕн Евук çакăн пирки иккĕлене пуçларĕ.

Вăхăт пĕр шелсĕр хăвăрт иртрĕ. Черчен çеç кĕлеткеллĕ Натали çирĕп кăмăллă, тĕллевне пурнăçа кĕртме пĕлекен хĕр пулчĕ иккен. Хĕлĕпех çырчĕ, вуларĕ, шутларĕ вăл. Çав вăхăтрах больницăра та чунне парса ĕçлерĕ, хĕрне пăхма та ĕлкĕрсе пычĕ. Тăрăшни сая каймарĕ. Август пуçламăшĕнче медицина факультечĕн кăнтăрлахи уйрăмĕн студенчĕ пулса тăчĕ.

Вĕрене пуçласан пурăнма общежитие куçас пирки сăмах хускатрĕ Натали. Евук яхăнне те ямарĕ. Мĕнле пурăнма пултарнă-ши ку таранччен хăйĕн пысăк хваттерĕнче вăл пĕр-пĕччен? Çакăн пирки час-часах шухăшла пуçларĕ Евук. Алла пепке тытса ача амăшĕ пулас кăмăл кунран кун вăйланса çирĕпленчĕ унра. Анчах ача таврашне купăста хушшинче тупмаççĕ-çке, тăрна та хăй çунатти айĕнче илсе килмест ăна. Паллах, ачана тăлăхсен çуртĕнчен те илме пулать-ха. Евукăн вара хăйĕн тăван тĕпренчĕкне кăкăр çумне чăмăртас килет.

Ирĕксĕрех качча тухса мăшăрлă пулма вăхăт çитни пирки аса илчĕ Евук. Кама? Каллех ыйту сиксе тухрĕ хĕрарăм умне. Ĕнтĕ вăтăр урлă каçнăскершĕн суйламалли сахалтарах: ун çулĕсенчи йĕркеллĕ каччă-арçын тахçанах мăшăр тупса çемье çавăрнă, мĕн юлнисемпе вара çывăхланиччен çывăхланманни лайăхрах.

Тепĕр тесен ача тума упăшка мар, арçын кирлĕ-çке. Çак шухăш пуçа килсен Евук хăйĕнчен хăй кулса илчĕ. Мĕн чухлĕ хĕрупраç ăмсанса пăхать пулĕ унăн шăратса кăларнă евĕр кĕлеткине, картина çинчи пек сăн-пуçне. Унăн вара ача çуратма та çывăх арçын çук.

Тиркекене тирĕк тĕпĕ теççĕ. Евук тиркенĕрен мар, пĕрремĕш юратăвне манайманран пĕччен тăрса юлчĕ. Ун чĕринче пĕртен-пĕр каччă — Кирилл пулнăран урăх никама та чĕре патне ямарĕ, хăйне качча илес текенсене те тӳркессĕн кăларса ячĕ.

5

Тахçанах алла тытманччĕ Евук хăйĕн «сунар» тумне. Паян Натали курман чух ăна пакета хучĕ те: «Мана ан кĕтĕр, çывăрма выртăр», — тесе тухса кайрĕ. Лифтрах хăвăрт-хăвăрт тумне улăштарчĕ вăл. Типтерлĕн якатса пуçтарнă вăрăм çӳçне сапаласа ячĕ, сăрă-писев таврашĕпе куçне, тутине сăрларĕ. Кайран вара хваттертен тăхăнса тухнă тумне паçăрхи пакетах чиксе подъезд умĕнчи тĕмсем айне лартса хăварчĕ.

Çитмелли çĕре çуранах, пӳрт хушшисемпе тата ӳссе кайнă тĕмсем айĕпе утрĕ хĕрарăм. Тепĕр çур сехетрен аслă çул патне çитсе тухрĕ. Машина çулĕн хĕррипех пычĕ вăл. Васкамасăр, хыçран килекен машина хуçисене çара урисемпе илĕртсе утрĕ Евук. Сăлтавсăрах чарăна-чарăна тăчĕ. Хăйĕн пĕтĕм хусканăвĕпе çĕрле çул çине мĕн ĕçпе тухнине систерчĕ.

Акă таçта хыçалта машина кĕрлевĕ илтĕнсе кайрĕ. Пысăк хăвăртлăхпа çывхарать вăл. Евук çумĕпе те вăшт! çеç иртсе кайрĕ. Унтан пĕр вунă-вунпилĕк метр кайсан кĕтмен çĕртен чарăнса ларчĕ. Çавăнтах каялла кая пуçларĕ. Хĕрарăм тĕлне çитçессĕн алăкне уçса ярса ларма сĕнчĕ. Евук кĕттермерĕ. Вăшт-вашт кăна кĕрсе ларчĕ.

— Эй, чиперкке! Çĕрле кашкăр тытасран та хăрамастăн иккен-ха эс, — арçын машинăна тапратрĕ, хăй çаплипех хĕрарăм çине çăтса ярасла хаклавлă пăхрĕ.

— Эпĕ вăрманта ӳснĕ, кашкăр тавраш мана хăратмасть, — Евук арçынна куçĕнчен тӳррĕн пăхрĕ.

— Мĕн чухлĕ? — пуш сăмахпа вăхăта ахаль ирттерес мар терĕ пулас водитель.

— Та-акса, — сассине тăсарах каларĕ хĕрарăм.

Арçын нимĕн чĕнмерĕ. Евукăн та чĕлхи çĕтрĕ. Хăйпе çуммăн ларакан çыннăн куçĕ тыткăнларĕ ăна. Ăçта курнă-ши вăл çак мăшăр куçа? Темле тăрăшсан та аса илеймерĕ.

Машина вара çак самантра аслă çултан пăрăнса тăкăрлăка кĕче. Унтан тимĕр гаражсем хушшипе кайса çырма хĕрринче чарăнчĕ. Малашнехи яланхи пекех пулса пычĕ. Анчах паян Евук хăнăхнă йăлине пăсса хăйĕн кĕлеткине ачашлакан, чăмăртакан арçынна куçне илмесĕр сăнарĕ. Кам-ха вăл? Мĕншĕн палланă çынна курсан çуралакан туйăм халĕ те сĕвĕрлмест? Кам куçĕсем вĕрилентерчĕç унăн чĕрине?

— Эсĕ юхха мар вĕт, — ĕнтĕ тăхăнса руль умне ларсан сăмах хушрĕ арçын. — Апла мĕн тума аслă çул хĕррине тухрăн?

Темĕнле сăмах та илтнĕ Евук хăйĕн арçынĕсенчен, анчах çакăн пеккине — пĕрремĕш хут. Кăмăл-сипет тасалăхĕ пирки лекци вуласа пама шут тытман пулĕ те çакскер.

— Юхха мар хĕрарăма арçын тавраш пачах та кирлĕ мар. Кăна эпĕ мар, çутçанталăк çапла туса янă, — сана мĕн ĕç тенĕ пекех янăрарĕç Евук сăмахĕсем.

Арçын çакна тӳрех туйса илчĕ.

— Паллах, ку манăн ĕç мар. Анчах ман хамăн та икĕ хĕр çитĕнет, тунсăхлăн илтĕнчĕ унăн сасси, тути çинче тунсăхла кулă палăрчĕ.

Кирилл! Мĕнле манма пултарнă Евук çак куçсене? Мĕнле манма пултарнă илемлĕ куллине? Тăруках шăнса кайрĕ вăл, тепĕр минутран вĕриленсе ӳкрĕ. Çак вырăнтан, çак çын çумĕнчен инçерех пулас килчĕ хĕрарăмăн. Вун пилĕк çула яхăн чĕрере пурăннă сăнар пĕр самантра хуралса тĕссĕрленчĕ. Чи таса, ачаш туйăм кĕлленсе сӳнчĕ. Евук васкавлăн машинăран тухрĕ, арçын хыçран тем каланине илтмесĕр, çулсăр-мĕнсĕрех тĕттĕмлĕхе кĕрсе çухалчĕ.

6

Паян канмалли кун пулнине пăхмасăрах Натали ирех кухньăра тем кăштăртатать. Вăл вырăн çинчен тăнине туйрĕ-ха Евук, анчах питĕ вăйлă çывăрас килнĕрен пуçне минтер çинчен çĕклемерĕ те. Юлашки вăхăтра теме пула çывăрса тăранаймасть хĕрарăм. Ир çывăрма выртса кая юлса тăрать пулин те, кăнтăрла ларнă çĕртех çывăрса каять. Тепĕр чух тата сăлтавсăрах вăйĕ пĕтет, пуçĕ йывăрланать. Çавăнпа май пур чухнеăшă вырăн çинчен тăма васкамасть вăл.

Кăнтăрла тĕлнелле кăна ура çине тăчĕ Евук. Татах та çывăратчĕ пулĕ — кухньăран тухакан апат-çимĕç шăрши çиес килни пирки аса илтерчĕ.

— Паян пирĕн темĕнле уяв мар пулĕ-çке. Е хăна тавраш кĕтетпĕр? — сĕтел тулли апат-çимĕçе курса тĕлĕнчĕ Евук.

— Хăна текенни килмелле те-ха çав, — темшĕн вăтанса хĕрелчĕ, именчĕклĕн кулчĕ Натали.

— Кам?

— Ан васкăр. Килсе кĕрсен куратăр, — ыйту çине тӳреммĕн хуравламарĕ Натали. Айăпа кĕнĕ çын пек пуçне пĕкрĕ те лӳлĕме кĕрсе кайрĕ.

Юлашки вăхăтра Натали куç умĕнчех улшăнса кайнине асăрхарĕ-ха Евук. Такама юратса пăрахнă хĕр евĕрех тыткалать вăл хăйне: час-часах тĕкĕр çине пăхать, илемлĕ, яка тумтир суйлама тăрăшать, тем çинчен шухăша кайса, такама аса илсе йал-йăл кулать. Çак улшăнусен сăлтавĕпе паян паллашма тӳр килессине Евук каламасарах ăнланчĕ. Çавăнпа хăй те, кĕлеткинчи йывăрлăха пăхмасăрах, пит-куçне çуса илемлĕ çи-пуç тăхăнчĕ. Хăнана кĕтсе илме хатĕр тăчĕ.

Алăк çумĕнчи шăнкăрав шăп та лăп кăнтăрла иртсе пĕр сехетре янăраса кайрĕ. Йăлт! сиксе илчĕ Натали. Çав самантрах хăйне алла илчĕ те алăк уçма кайрĕ. Евук вырăнтан хускалмарĕ, икĕ çывăх çыннăн тĕлпулу самантне кĕскетес темерĕ. Пĕчĕк Анжела та ун çумĕнчех юлчĕ. Мăнтарăн, хăй çулĕсене пăхмасăрах паян, çак самантра, аслисен хушшинче пысăк пĕлтерĕшлĕ калаçу пуласса сисет пулас вăл. Ытти чух та ытла алхасман, шăв-шав çĕклемен ача халĕ шыв сыпнă пек шăлăрт, пĕр вырăнта хускалми ларать.

— Аппаçăм, паллашăр, — Наталипе хăна пӳлĕме пĕр-пĕринпе алăран çавăтăнса кĕчĕç. — Ку Володя.

Евук пĕр çирĕм пилĕк-çирĕм ултă çулхи каччă çине тинкерчĕ. Кам? Мĕн? Мĕнлерехскер? Тӳрех пурин пирки те пĕлес килчĕ унăн. Хăйне хĕр качча паракан амăшĕ пекех туйрĕ вăл.

— Паллашма питĕ хавас. Натали сирĕн пирки ырăпа çеç асăнать, Эпĕ те хисеплесе пуç таятăп, — аллинчи пысăк кĕлчечек çыххине Евука тыттарчĕ каччă.

Кайран сĕтел хушшинче нумай калаçса ларчĕç вĕсем. Володя хăй пирки каласа пачĕ. Наталипе вĕсем больницăра паллашнă. Чечен вăрçинчен сусăрланса таврăннă каччă кашни çур çултанах икĕ эрне больницăра сипленет иккен. Юлашки хут выртсассăн вара çак чĕвĕл-чĕвĕл, çепĕç санитаркăна юратса пăрахнă. Хĕре те килĕшнĕ Володя.

— Халĕ акă эпĕ Наталие çураçма килтĕм. Пĕрлешес терĕмĕр эпир, — калаçăва чи кирли патне çавăрса çитерчĕ каччă.

— Паллах, эсир хирĕç пулмасан, аппаçăм, — хăй кăмăлне пĕлтерчĕ Натали те.

Евук çухалса кайрĕ. Çак икĕ çыннăн (тĕрĕсрех — Анжелăпа пĕрле виçĕ чунăн) пуласлăхĕ, телейĕ хăй сăмахĕнчен килнине туйрĕ вăл. Мĕн пысăкăш яваплăх выртрĕ çак самантра ун çине. Çакă ăна чыс турĕ тата хăратрĕ.

— Сире пил парасси маншăн пысăк чыс, — пăлханчăклăн янăрарĕ Евукăн сасси. — Сăмахăм кĕске манăн: тупнă телее упрама пĕлĕр, пĕр-пĕрне итлеме, хисеплеме вĕренĕр.

Темшĕн чунĕ кӳтсĕ килчĕ унăн. Сисмесĕрех куçĕнчен куççуль юхса анчĕ. Ăна кура Натали те нăш-нăш туса илчĕ.

— Эсир аплах куççульпе ан уйрăлăр-ха, тăванăмсем. Таçта каймастпăр-çке, пĕр хуларах пурăнăпăр, — хĕрарăмсене мĕнле лăплантармаллине пĕлмерĕ Володя.

— Мĕнле уйрăлатпăр? — каччă мĕн пирки калаçнине ăнлансах илеймерĕ Евук.

— Эпĕ Наталипе Анжелăна паянах хам пата илсе каясшăн. Пире подъезд умĕнче машина та кĕтсе ларать.

Çапла темиçе минут хушшинче пуçтарăнса тухса кайрĕç пĕр çемьене чамăртаннă виçĕ çын. Евукăн вĕсене кантăкран ал сулса ăсатмалли çеç юлчĕ.

Пӳрт пушанчĕ... Кĕтмен-туман çĕртен Евук каллех пĕччен тăрса юлчĕ. Паллах, Натали ун пурнăçĕнчен çĕтнĕ пек çухалмарĕ-ха: кашни каç тенĕ пекех шăнкăравласа тăчĕ, вăхăт пур чухне мăшăрĕ-хĕрĕпе хăнана килчĕ. Анчах вĕсен халĕ хăйсен çемйи, хăйсен йывăрлăхĕсемпе çĕнтерĕвĕсем пулни кашни хусканура, сăмахра палăрса тăчĕ. Евук валли вара кунта вырăн пулмарĕ.

Кун хыççăн кун иртрĕ. Пĕрре ирхине хăй йывăр çын пулнине ăнланса илчĕ хĕрарăм. Ĕмĕтленнĕ кĕтменлĕх пулчĕ çакă. Çухалса кайрĕ вăл. Мĕн тумаллине пĕлмерĕ. Пăлханчăк, пăтрашуллă шухăшсем çуралчĕç унра.

Паллах, ку Кирилл ывăлĕ. Теме пула-çке Евук хăйĕнче амаланма пуçланă пепкийĕ ывăл пуласси пирки пĕртте иккĕленмерĕ. Амăшĕн туйăмĕ пулчĕ-ши çакă. Темле пулсан та хĕрарăм çакна çирĕп пĕлчĕ.

Мĕн тумалла-ха ĕнтĕ халĕ? Малашне хăйне епле тыткаламалла? Çынна куçран пăхма мĕнле хăймалла? Ыйту çине ыйту. Йĕркеленсе пĕр тикĕс çул çине выртнă пурнăçа çапла пĕр самантра урăх йĕр çине куçарма пĕртте çăмăл мар иккен. Такамăн çирĕп хулпуççийĕ çине тайăнас килчĕ унăн. Анчах çумра никам та пулмарĕ.

— Каçар эс мана, ывăлăм, сана тăлăх пурнăç парнеленĕшĕн, — аллине кăкăр айне хурса сасăпах каларĕ Евук. — Çураличченех аттесĕр, тăлăх эсĕ. Санăн пĕр эпĕ кăна пур, манăн вара — эсĕ. Манăн пуласлăхăм, телейĕм, шанчăкăм. Эпĕ сана халиччен никама юратманла юрататăп. Кĕтетĕп эсĕ çут тĕнчĕне килессе.

 

Пуш уйăхĕн 17-мĕшĕ, 2003 çул

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн