Нигерин кӑнтӑр-анӑҫӗнче вырнаҫнӑ авалхи Ифе хулинче чавнӑ чухне вунӑ пин ытла кӗленчерен тунӑ шӑрҫа тупнӑ, ҫакӑ вара унта пурӑнакансем Хӗвеланӑҫ Африкӑри халӑхсенчен пуринчен те малтан тӗслӗ кӗленче тӑвас ӑсталӑха алла илнине пӗлтерет.
Йоруб халӑхӗ пурӑнакан Ифе хулин чи аталаннӑ тапхӑрӗ XII тата XIV ӗмӗрсем хушшине килнӗ. Ифӑри ӑстаҫӑсем терракотӑпа пӑхӑртан тӑвас енӗпе чаплӑ кӳлепеҫӗсем пулнӑ. Йорубӑсен ҫирӗплетнӗ темиҫе хулинчен тӑракан конфедерацине илес пулсан Ифе тӗп центрӗ шутланнӑ.
Ҫак кунсенче Канаш районӗнчи Пукӑртан ялне чаплӑ машинӑсемпе палламан каччӑсен ушкӑнӗ пырса кӗнӗ.
— Эпир Шупашкартан, Гуманитари институтӗнчи ахеологсем, ӑҫта сирӗн кивӗ масар, киремет вырӑнӗ, — тенӗ вӗсем чӑваш сӑмахӗсене хуҫкаласа.
«Ӑсчахсем» темле картӑпа усӑ курса Йӗрӗх варӗ текен вырӑна пырса кӗнӗ, металл шыракан хатӗрпе ун-кун уткаланӑ, кӗреҫепе тӑрӑн шӑтӑксем чакаланӑ.
Ял ҫыннисем чӗнмен хӑнасем мӗн шыранине пӗлесшӗн пулнӑ, вӗсен автомашинисен номерӗсене кӗсъе телефонӗпе ӳкере-ӳкере илнӗ. Ҫакна курсан «ӑсчахсем» тусан кӑларса ялтан тухса тарнӑ.